172- از شیوه های نظارت بر خود:. مراقبه

امام خمینى (ره) در توضیح آن مى ‏فرماید:

. چنان است که در تمام مدت شرط، متوجه عمل به آن باشى و خود را مم به عمل کردن به آن بدانى و اگر خدایى نخواسته در دلت افتاد که امرى را مرتکب شوى که خلاف فرموده خدا است بدان که این از شیطان و جنود او است که مى ‏خواهند تو را از شرطى که کردى باز دارند. به آنها لعنت کن و از شرّ آنان به خداوند پناه ببر و آن خیال باطل را از دل بیرون نما و به‏ شیطان بگو که من یک امروز با خود شرط کردم که خلاف فرمان خداوند تعالى نکنم. ولى نعمت‏ هاى من، سال‏هاى دراز است به‏من نعمت داده‏اند، صحت و سلامت و امنیت مرحمت فرموده و لطف‏ هایى کرده که اگر تا ابد خدمت او کنم، از عهده یکى از آنها برنمى ‏آیم؛ سزاوار نیست یک شرط جزئى را وفا نکنم . این مراقبه با هیچ‏یک از کارهاى تو از قبیل کسب و سفر و تحصیل و غیر آنها منافات ندارد و به همین حال باش تا شب که موقع محاسبه است [1]

امام على علیه السلام: «شایسته است انسان، حاکم بر نفس خود، مراقب قلب و نگهدارنده زبانش باشد.»[2]

امام حسین علیه السلام فرمود:

سه چیز اگر در هر مؤمن باشد، در پناه خداوند است . [سوم آنکه‏] از نفس خود حساب کشد و دست و پایش حرکت نکند مگر آنکه بداند در مسیر اطاعت خداوند گام نهاده یا در طریق عصیان او است و این‏که برادرش را بر عیبى ملامت نکند، مگر آنکه خودش تارک آن باشد.[3]

امام صادق علیه السلام بیان مى‏ دارد:

آفرین بر بنده‏ اى که به مجاهده با نفس خود به‏ پا خیزد. کسى که سربازان هواى نفس را مغلوب سازد، به رضاى خداوند راه یافته است و کسى که عقلش با تلاش بر نفس اماره غلبه کند و با خضوع و خاکسارى به خدمت نایل شود، به رستگارى عظیم دست یافته است. هیچ حجابى میان بنده و خداى متعال تاریک‏تر و وحشتناک ‏تر از نفس و هواى نفس نیست و هیچ سلاحى براى مقابله با آن، برّنده‏ تر از نیاز به درگاه خداوند و خشوع براى او و گرسنگى و تشنگى در روز، و شب زنده‏ دارى نیست. پس اگر در راه مجاهده بمیرد، به شهادت نایل مى‏ گردد و اگر زندگى کند و استقامت ورزد، سرانجام به «رضوان اکبر» مى‏ رسد، خداوند عزّ و جلّ مى فرماید: «و الّذین جاهدوا فینا لنهْدینّهم سُبلنا، و إِنّ الله لمع المحسنین».