یکى از عوامل مهم تکوین و تغییر انسان، شرایط مختلف محیطى اعم از زمان، مکان و محیط اجتماعى است. در بسیارى از موارد، دستکارى محیط و فراهم نمودن محیط تربیتى مساعد و مناسب، مى تواند رفتار، افکار و خصلت هاى متربّى را تغییر دهد و ویژگى هاى جدید را جایگزین سازد. مبناى روان شناختى این روش، اصل تأثیرپذیرى انسان از شرایط محیطى است که در ضمن نظریه هاى شرطى سازى کلاسیک (همراهى و همنوایى برخى رفتارها با بعضى دیگر موجب تثبیت آنها مى شود)، شرطى سازى کنش گر (به رفتارهاى خاصى در یک محیط پاداش داده مى شود) و یادگیرى اجتماعى (تبعیت از الگوهاى خاص با مشاهده رفتار) بیان مى شود. این روش به طور عمده از طریق دیگران و اولیاى فرد اعمال مى شود؛ ولى خود فرد نیز مى تواند تا حدى مؤثر باشد. شیوه هایى که براى محقق ساختن این روش لازم است، به ترتیب عبارتند از: زمینه سازى، الگوسازى، سالم سازى محیط و تغییر موقعیت.
الف. زمینه سازى: مقصود این است که با فراهم نمودن بستر مناسب، امکان پدید آمدن فضایل اخلاقى را در حد بالایى فراهم آوریم و بر عکس از ایجاد زمینه هایى که بارورى منفى دارد و مى تواند رذایل اخلاقى را بپرورد، پیشگیرى کنیم. رهنمودهاى اسلام در این قسمت قابل توجه است:
یک. در انتخاب همسر که یکى از دو رکنِ خانواده است، باید به فضایل اخلاقى وى توجه شود.[1] در مقابل از ازدواج با افرادى که در خانواده هاى نابهنجار پرورش یافته اند یا داراى ضعف عقل و حماقت اند، پرهیز شود.
ادامه مطلب
درباره این سایت